به نقل از «آفتاب»

محسن هاشمی: اطلاعی از پرونده فوت آیت الله نداریم

تاریخ انتشار: ۱۹ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۸۰۰۹۲۲

آفتاب‌‌نیوز :

محسن هاشمی با بیان اینکه برنامه آیت الله هاشمی رفسنجانی برای اداره کشور، توسعه متعادل، متوازن و پایدار بود، اظهار کرد: آیت‌الله هاشمی در آخرین خطبه نماز جمعه خود، مهمترین سخنان خود را مطرح کرد که اصل آن بر دو محور جایگاه مردم در حکومت و ضرورت عمل به قانون بود. اگر ما به همان خطبه ماندگار سال ۱۳۸۸ آیت الله هاشمی رفسنجانی عمل کنیم بسیاری از خشونت‌ها و نارضایتی‌ها کاهش می یابد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی همچنین درباره رویکرد آیت الله هاشمی نسبت به مساله حجاب تصریح کرد:آیت الله هاشمی رفسنجانی، چه در موضوع حجاب و چه در سایر امور دینی معتقد به اجبار نبود. او در معرض تکامل و تحول و تغییر بود و از تغییر هیچ ترس و ابایی نداشت. در دهه نخست انقلاب و شرایط جنگ، فضای شور انقلابی جامعه، اقتضای یک نوع رفتار اجتماعی و عرف را داشت که یکی از مظاهر آن هم حجاب بود، این به عنوان یک خواست اکثریت جامعه و امرعرفی بود و ایشان هم طبیعتا تابع عرف بود.

متن کامل گفت وگوی ایسنا با محسن هاشمی پسر ارشد مرحوم هاشمی درباره نقش پدر در خانواده و همچنین رویکردش در تحولات سیاسی و اجتماعی کشور به شرح زیر است:

در ایام ششمین سالگرد درگذشت آیت‌الله هاشمی به سر می‌بریم. نبود آیت الله هاشمی چه تاثیری بر خانواده ایشان گذاشته است؟

آقای هاشمی، در داخل خانواده مانند سایر پدران نقشی عاطفی و پشتوانه روحی و فکری برای همه ما بود وطبیعتا فقدان ایشان مساله ای نیست که با گذشت زمان، التیام یابد. ایشان نسبت به خود من که پدر سه فرزند هستم و بسیاری از پدران، دلسوزتر و عاطفی‌تر بود، به ندرت عصبانی می‌شد و همواره سعی می‌کرد با منطق و مشورت با خانواده تعامل کند، طبیعی است که روز بروز و هنگام سخت شدن مشکلات، خلا و کمبود ایشان را بیشتر احساس می‌کنیم و مخصوصا در شرایط فعلی جامعه که مردم در کوچه وخیابان مرتبا به ما می‌گویند اگر پدر شما بود وضعیت اینگونه نمی شد، این داغ تازه می شود. خوشبختانه سایه مادر بالای سرماست. مادری که در کنار آیت‌الله هاشمی رفسنجانی سرد و گرم روزگار را با متانت و مقاومت تجربه کرد و هم اکنون هم دلگرمی و الگوی ما در تحمل می‌باشد، تنها ناراحتی او در فراق پدر، زندانی بودن فائزه و مهدی است.

مردم در کوچه وخیابان مرتبا به ما می‌گویند اگر پدر شما بود، وضعیت اینگونه نمی‌شد

آیا به نظر شما، خانواده راه وی را در این شش سال ادامه داده است؟

شاید نتوانیم یک مسیر و خط محدود را به عنوان راه هاشمی تعیین کنیم که قضاوت کنیم که آیا راه ایشان را ادامه دادیم یا نه. هریک از اعضای خانواده، طبق برداشت و شناخت خود از ایشان، سعی می‌کند نام آیت الله هاشمی رفسنجانی را زنده نگه دارد. ویژگی آقای هاشمی این بود که با همه طیف‌های فکری و سلایق سیاسی و اجتماعی تعامل و گفتگو داشت و معتقد بود هیچ گروهی نباید حذف وطرد شود، بنابراین صرف داشتن گرایشات مختلف سیاسی و فکری خاص نمی‌تواند ما را از راه هاشمی ومکتب هاشمی جدا کند، بلکه این میانه روی و دوری از افراط و تفریط خصوصیت اصلی تفکر ایشان بود که در قالب مکتب اعتدال تئوریزه شده و باید گفت هرکسی که به اعتدال و میانه‌روی در فعالیت‌های فردی واجتماعی اعتقاد دارد و از افراط و تندروی می‌پرهیزد در مسیر و راه هاشمی گام برمی‌دارد.

در این سال‌ها دلیل فوت ایشان برای بعضی اعضای خانواده در ابهام بود. آیا این ابهام اکنون رفع شده است؟

اتفاق جدیدی در پرونده فوت ایشان رخ نداده است. در دولت آقای روحانی، دبیرخانه شورای امنیت ملی مسئول تحقیق در این باره شد و نهایتا گزارشی را به رییس جمهور وقت ارائه کرد. دکتر روحانی به عنوان رییس شورایعالی امنیت ملی وقت، پس از مطالعه این گزارش پی نوشتی با این مضمون داشتند که گزارش استحکام لازم را ندارد و قانع نشدند. اینکه پس از این دستور رییس جمهور چه اتفاقی افتاد و آیا گزارش دیگری نوشته شده، ما اطلاعی نداریم.

اتفاق جدیدی در پرونده فوت آیت الله هاشمی رخ نداده است
وصیت‌نامه مرحوم هاشمی چه شد؟

یک وصیت نامه شرعی که ایشان در سال ۱۳۷۹، قبل از آنژیوی قلب نوشته بودند در اختیار ما بود که آن را در صداوسیما قرائت کردم. پس از رحلت ایشان، ما دفتر کار و منزل را جستجو کردیم، متن مشابهی به عنوان وصیت نامه جدید پیدا نکردیم اما یک نامه بسیار مشروح و مفصلی ایشان خطاب به مقام معظم رهبری نوشته بودند که نگارش آن چند سال طول کشید و بیش از صد صفحه بود که فرازهای آخر آن نیز ناتمام باقیمانده بود، این نامه را من تقدیم رهبری کردم و چون مخاطب این نامه ایشان بود تصمیم به انتشار یا عدم انتشار آن با آیت الله خامنه ای است.

این روزها موضوع حجاب و نوع مقابله با بی‌حجابی در جامعه خیلی مطرح بوده و به یک چالش و تنش اجتماعی تبدیل شده است. رویکرد مرحوم هاشمی در مورد این مسائل در قبال زنان و دختران خانواده خود چه بود؟

همانطور که گفتم، آیت الله هاشمی رفسنجانی، چه در موضوع حجاب و چه در سایر امور دینی معتقد به اجبار نبود، بطور مثال در مورد نماز که از نظر دینی اهمیتی به مراتب بالاتر از حجاب دارد، ایشان هیچگاه فرزندان خود را مجبور به نماز خواندن نمی‌کرد و برای نماز صبح، ما را بیدار نمی‌کرد مگر اینکه خودمان از ایشان خواسته باشیم، به طور طبیعی ایشان وقتی اذان و اقامه نماز صبح می‌خواند و مشغول نماز می‌شد، ما بیدار می‌شدیم و نماز می‌خواندیم. در مورد حجاب هم ایشان و مادرم به گونه ای رفتار کردند که خواهرانم، بدون آنکه مجبور باشند خود حجاب و چادر را برگزیدند. اصولا وقتی اصل دین براساس اختیار است، معنا ندارد یک واجب دینی اجباری باشد. حجاب در جامعه ما به عنوان یک قانون الزامی است، مانند سایر قوانین مصوب مجلس و براساس عرف وتشخیص مجلس یا سایر دستگاه‌ها، می‌توان در قوانین تجدیدنظر کرد که با توجه به تعبیرات اخیر رهبری، مشخص شد که سختگیری در مورد حجاب و برخوردهای تند با دختران و بانوان به خاطر حجاب، مد نظر ایشان نیز نبوده است.

آیت الله هاشمی چه در موضوع حجاب و چه در سایر امور دینی معتقد به اجبار نبود
خانم فاطمه هاشمی پیش از این گفته بود که پدر اعتقادی به حجاب اجباری نداشت. این گفته ایشان صحیح است؟ آیا از اول انقلاب به حجاب اجباری اعتقاد نداشت یا این اواخر دیدگاه ایشان تغییر یافته بود؟

آیت الله هاشمی رفسنجانی نیز مانند هر انسان و شخص صاحب نظر و فکری در معرض تکامل و تحول و تغییر بود و از تغییر هیچ ترس و ابایی نداشت. در دهه نخست انقلاب و شرایط جنگ، فضای شور انقلابی جامعه، اقتضای یک نوع رفتار اجتماعی و عرف را داشت که یکی از مظاهر آن هم حجاب بود، این به عنوان یک خواست اکثریت جامعه و امرعرفی بود و ایشان هم طبیعتا تابع عرف بود. پس از پایان جنگ و تغییر شرایط جامعه، به صورت طبیعی شرایط و عرف جامعه تغییر کرد. به خاطر دارم در اوایل ریاست جمهوری ایشان یک خانم خبرنگار اروپایی با چادر مشکی در کنفرانس مطبوعاتی حضور یافته بود، پس از پاسخ به سئوال ایشان، آیت الله هاشمی رفسنجانی از علت پوشیدن چادر سئوال کردند و آن خبرنگار پاسخ داد به خاطر احترام به شما از چادر استفاده کردم و آقای هاشمی گفتند از نظر شرعی و قانونی، اجباری به چادر و مانتو نیست.

بعد از درگذشت آیت الله هاشمی کشور تاکنون با سه موج اعتراضات ۹۶، ۹۸ و ۱۴۰۱ مواجه شده است. به نظر شما اگر ایشان در حیات بود، می توانست نقشی در کنترل اعتراضات و خشونت‌ها داشته باشد؟

به نظرم ایشان در آخرین خطبه نماز جمعه خود، مهمترین سخنان خود را مطرح کردند که اصل آن بر دو محور بود: جایگاه مردم در حکومت و ضرورت عمل به قانون، متاسفانه در هر دو اصل ما دچار انحراف شده ایم. در مورد جایگاه و نقش رای مردم در مشروعیت نظام، فقط به عنوان یک وظیفه مردم را دعوت به رای دادن و شرکت در انتخابات می کنیم، اما این رای چقدر در جهت‌گیری‌های کلان کشور تاثیر دارد؟ وقتی مردم مشاهده می‌کنند که رای آنها تاثیر مورد انتظارشان را ندارد طبیعتا دلسرد می‌شود و نتیجه این می‌شود که پس از انتخابات سال ۱۳۹۶ که پرشورترین انتخابات انقلاب بود، سالهای ۹۸ و ۱۴۰۰ شاهد سردترین انتخابات در تاریخ انقلاب بودیم و اکثریت مردم نسبت به تاثیر صندوق رای در حکمرانی مایوس شدند.

در مورد عمل به قانون هم تصور ما این است که مردم باید به قانون عمل کنند یا فقط معترضان باید به قانون عمل کنند؟ این هم با عقل و هم با شرع در تناقض است، امیرمومنان می فرماید در برابر هرحقی، تکلیفی متناسب وجود دارد، اگر مردم باید به قانون عمل کنند، وظیفه حاکمیت است که حقوق قانونی مردم را ادا کند، آیا اصول آزادی بیان، آزادی تجمع، همه پرسی و ... در قانون اساسی نیست؟ آیا فقط معترضان نباید دست به خشونت بزنند؟ آیا حقوق متهمان ومحکومان رعایت می‌شود؟ به نظرم اگر ما به همان خطبه ماندگار سال ۱۳۸۸ آیت الله هاشمی رفسنجانی عمل کنیم بسیاری از خشونت‌ها و نارضایتی‌ها کاهش می یابد.

اگر به همان خطبه سال ۱۳۸۸ آیت الله هاشمی عمل کنیم، بسیاری از خشونت‌ها و نارضایتی‌ها کاهش می یابد.

آیا آیت الله هاشمی نسبت به مساله پررنگ شدن و تعمیق شکاف‌های اجتماعی حساس بود و برنامه‌ای برای ترمیم آنها داشت؟

شکاف‌های اجتماعی یک واقعیت بوده وقابل انکار نیست، بخشی از شکاف‌های اجتماعی ریشه اقتصادی دارد و بدون توسعه کشور و افزایش درآمد سرانه وتولید قابل ترمیم نیست در حالیکه طی ۱۲ سال گذشته متوسط رشد اقتصادی ما نزدیک به صفر بوده و سفره مردم کوچکتر شده که این مساله به برخی طبقات اجتماعی فشار بیشتری وارد می‌کند و حدود دوسوم جامعه را به زیرخط فقر کشانده است. بخش دیگری از شکاف‌های اجتماعی هم ناشی از عدم ادای حق و تبعیض در مورد گروه‌های اجتماعی و اقلیت‌های قومی و مذهبی و سیاسی است، زنان، اهل سنت، هنرمندان، قومیت‌ها و.... که اعتراضات تندتری در این چندماه داشتند، ازگروه‌هایی هستند که معتقدند نسبت به آنها تبعیض اعمال شده است،.

برنامه آیت الله هاشمی رفسنجانی برای اداره کشور، توسعه متعادل، متوازن و پایدار بود. توسعه متعادل یعنی توام با عدالت و توجه بیشتر به اقشار آسیب پذیر وطبقات فرودست جامعه، متوازن یعنی توسعه ای در جهت‌های گوناگون و در مناطق گوناگون کشور، نه اینکه در یک یا چند بعد و در چند منطقه و استان توسعه اتفاق بیفتد و خوزستان وسیستان وبلوچستان و هرمزگان و.... به این شکل رها شوند. توسعه پایدار هم یعنی سازگار با اقلیم وشرایط زیست محیطی که دچار بحران امروز آلودگی هوا، کم آبی و.... نشویم.

مرحوم هاشمی در سه دهه اخیر مورد نقد جدی راست و چپ بود اما او راه خود که آن را اعتدال می دانست ادامه داد. از نظر مرحوم هاشمی، دو قطبی‌سازی جامعه چه خطراتی در پی داشت و راه مقابله با آن چه بود؟

اینکه ما در جامعه احزاب وگروه‌های متعدد و متکثر و حداقل دو جریان مستقل سیاسی داشته باشیم، به معنای دوقطبی سازی وپدیده ای منفی نیست، اتفاقا دوقطبی کردن جامعه وقتی رخ می ‌دهد که یک جریان وسلیقه سیاسی، بقیه نگاه‌ها وسلایق را از عرصه رسمی حذف کند و جامعه به دو قطب پوزیسیون یعنی حاکمیت و اپوزیسیون یعنی مخالفان تقسیم شود.توصیه آیت الله هاشمی به دوجناح راست وچپ همواره این بود که از تندروی و افراط وتفریط پرهیز کنند و در هر دو طیف سعی شود که عقلای آن جناح مدیریت را بدست گیرند تا به جای حذف، تعامل و هم افزایی در جامعه حاکم شود.

منبع: آفتاب

کلیدواژه: محسن هاشمی هاشمی رفسنجانی آیت الله هاشمی رفسنجانی شکاف های اجتماعی موضوع حجاب مرحوم هاشمی عنوان یک خشونت ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت aftabnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آفتاب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۸۰۰۹۲۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آیت‌الله خاتمی، خطیب نماز جمعه تهران: حجاب نباید جامعه را دو قطبی کند/ دشمنی با ایران بازی با دم شیر است/ دشمنان ما در هر نقطه جهان که هستند بدانند رژیم صهیونیستی نابود شدنی است

آیت الله خاتمی خطیب نماز جمعه تهران اظهار کرد: بخشی از عملیات وعده صادق مربوط به گذشته بود، زدند و به بهترین شکل جواب آن‌ها را دادیم و بخشی از آن هم مربوط به آینده است یعنی آن که اگر بخواهند دوباره غلطی انجام دهند سیلی محکم تری خواهند خورد. نظام ما نظام اسلامی است و اسلامی هم عمل می‌کند.

وی افزود: در روز‌های گذشته مناسبت‌هایی را در ارتباط با نیرو‌های مسلح کشورمان داشتیم. نیرو‌های مسلح بازو‌های پر قدرت ملت هستند و باید قدر آن‌ها را بدانیم. مردم ما به این عزیزان نیاز دارند تا به آن‌ها خدمت کنند نیرو‌های مسلح ما باعث امنیت در تمامی جوانب زندگی فردی و اجتماعی در کشور هستند. امنیت کنونی ما افتخاری برای نیرو‌های مسلح است. نیرو‌های مسلح ما شایسه تکریم هستند. ارتش، سپاه، نیروی انتظامی، وزارت دفاع و بسیج ما ویژگی‌های مهمی برای خلق امنیت در کشور را دارند.

خاتمی ادامه داد: سالروز شکست حمله نظامی آمریکا به ایران در طبس روز‌های گذشته بود. کارتر می‌گفت ۶ ماه تدارک عملیات مخفیانه داشتند. هواپیماه‌ها و بالگرد‌های نظامی و نارنجک و توپ و مسلسل داشتند و عملیات را آغاز کردند، اما با اذن خدا طوفان شن به وجود آمد و این عملیات برای آن‌ها به شکست انجامید.

خطیب نماز جمعه تهران تصریح کرد: روز ۱۱ اردیبهشت روز جهانی کارگر است. مقام معظم رهبری فرمودند نیمی از جمعیت ما کارگران و خانواده‌های آن‌‌ها هستند و اگر حال این نیمی از جمعیت خوب باشد حال نیمی از جمعیت ایران به سامان خواهد شد. رهبری در مناسبت‌های روز کار و کارگر کلماتشان منشور است و باید این سخنان را ترسیم کنیم و باید‌های رهبری را در رابطه با کارگر‌ها از جمله امنیت شغلی را اجرایی و عملیاتی کنیم. فرمایشات رهبری را باید به عنوان دستورالعمل اجرایی ببینیم.

وی درباره علامه شهید آیت الله مطهری گفت: شهید مطهری مرزبان دین بود. پای مبارزه و زندان رفتن بود و به زندان رفت در مقابل مارکسیست‌ها و دشمنان اسلام ماند و میدانداری کرد. شهید مطهری با علم در میدان بود و می دانست او را شهید می‌کنند، اما به پاس داری از دین و علم ادامه داد.

خاتمی درمورد موضوع غزه گفت: صدا و سیما در این مورد بسیار خوب عمل کرده است و باید از آن‌ها تشکر کرد. اما اکنون پدیده‌ای جدید در دنیا بر علیه صهیونیست‌ها شکل گرفته است و آن تظاهرات و خروش دانشجویان در امریکا و اروپا بر علیه صهیونیست‌ها بوده است. این کشور‌هایی که خود را مدعی حقوق بشر معرفی می‌کنند صد‌ها نفر از معترض‌ها را دستگیر کرده اند و با آن‌ها برخورد کرده اند. واقعا که مرگ بر امریکا حق آنان است.

وی درباره عملیات وعده صادق افزود: این عملیات نمایش ایران اسلامی و قدرت ما بود. دشمنان بدانند دیگر برجامی وجود ندارد و مذاکره موشکی نکرده و نخواهیم کرد و این قدرت را بر سر دشمنان ایران می‌کوبیم.

وی ادامه داد: در این عملیات دشمن فهمید که ما اهل عمل همراه با شعار هستیم و با کسی تعارفی نداریم و این سیره مولا علی (ع) است.

خاتمی تاکید کرد: ما در این عملیات عجله نکردیم و بیمارستان و مدرسه و مراکز اقتصادی را نزدیم و فقط پادگانی را زدیم که از آن به کنسولگری ما تجاوز شده بود و این اسمش تدبیر و عملکرد عاقلانه و هوشمندانه است.

وی ادامه داد: در این عملیات یک جا را زدیم، اما بسیاری از مکان‌ها را هشدار دادیم، اما همه بدخواهان ایران را سر جای خود نشاندیم و به این دشمنان اعلام کردیم بازی با ایران بازی با دم شیر است و فهمیدند که دشمنی با ایران با پاسخی جدی مواجه می‌شود دشمنان ما در هر نقطه جهان که هستند بدانند رژیم صهیونیستی نابود شدنی است و آن‌ها رسوای دو عالم خواهند بود.

وی افزود: دنیا فهمید، شما عزیزان ایران اسلامی هم دیدید همان اندازه که از اسلام دفاع می‌کنیم از میهن اسلامی خود دفاع می‌کنیم. مراکز دیپلماسی را زدن یعنی تجاوز به خاک آن کشور است. ما مقاوت کردیم و پاسخ کوبنده دادیم.

خطیب نماز جمعه تهران در انتها درباره موضوع حجاب گفت: در رابطه با حجاب می‌گویم. حجاب از ضروریت های دین است و صد‌ها روایت و ۱۰ آیه قرآن درباره حجاب داریم . رهبری فرمودند بی حجابی هم خلاف شرع و هم خلاف قانون است. نظام اسلامی مقابل این خلاف می‌ایستد. کسی را به زور به بهشت نمی‌برند، اما در مقابل ناهنجاری، نظام ما می‌ایستد عقب نشینی هم نخواهد کرد.

وی افزود: خواهش می‌کنم در مسئله حجاب و عفاف دو قطبی شکل ندهیم و باید منطقی بحث کرد و انگ به یکدیگر نزنیم . دلسوزان حجاب در میدان هستند، اما نباید به یکدیگر انگ بزنیم. باید منطقی و استدلالی حرف بزنیم. مطمئن باشیم که مسئولان جمهوری اسلامی فدایی دین بوده و هستند و خواهند بود.